Kryzys finansowy czy kryzys etyki odpowiedzialności?

Kryzys finansowy czy kryzys etyki odpowiedzialności?

Pytanie postawione w tytule wykładu wbrew pozorom nie ma czegokolwiek rozstrzygać i być podstawą do dawania jednoznacznych odpowiedzi.

Czy jest miejsce na etykę w biznesie?

W dobie kryzysu finansowego, coraz bardziej popularne stały się krótkoterminowe rozwiązania na zapobieganie i unikanie negatywnych skutków globalizacji rynków. Standardem jest ograniczanie kosztów zewnętrznych, wydłużenie terminów realizacji kontraktów oraz terminów płatności i regulacji zobowiązań. Firmy często prowadzą działania, które mają doraźnie zniwelować problemy, zapominając o długofalowych perspektywach zrównoważonego rozwoju. Walka na konkurencyjnym rynku bywa zacięta, więc dlaczego nie stosować etycznie wątpliwych rozwiązań, w sytuacji gdy dla konsumentów liczy się jedynie niska cena? „Dla wielu firm perspektywa krótkoterminowych zysków osiąganych dzięki przymykaniu oka na kwestie etyczne może być niezwykle kusząca. Jednak nieetyczne rozwiązania, które w najbliższym czasie mogą przynieść określone zyski, w przyszłości mogą generować niepomiernie większe koszty. Tę nową i eksponowaną pozycję etyki można wyjaśnić na wiele sposobów m.in. rosnącym zainteresowaniem opinii publicznej problemami standardów etycznych w biznesie, co jest skutkiem postępu w technologii komunikacji i poprawienia standardu życia. Zwłaszcza ludzie młodzi są znacznie bardziej świadomi globalnych, społecznych i ekologicznych skutków działalności przedsiębiorstw i znacznie bardziej krytyczni wobec tych podmiotów, które uważają za współodpowiedzialne za taki stan rzeczy. Wielu z nich nie chcę pracować dla firm, które stosują nieetyczne rozwiązania. Z kolei przedsiębiorcy powinni pamiętać, że etyczne działanie firm to nie tylko krótkotrwałe projekty – to systematyczne i długotrwałe budowanie, a także wzmacnianie już istniejących standardów i schematów organizacyjnych. Dobrze prosperująca, zrównoważona firma to taka, która stawia sobie za cel włączenie standardów etycznych do strategii we wszystkich jej przejawach oraz taka, która świadomie posługuje się nimi w swojej działalności biznesowej. Przykładami firm, które zyskały stosując takie rozwiązania są m.in. Kimberly-Clark, Unilever oraz Johnson & Johnson” – mówi Tanya Barman – Menedżer ds. Etyki, CIMA.

Etyka i wizerunek

Obecnie coraz większe znaczenie strategiczne mają działania z zakresu tzw. employer brandingu – tak nazywane są aktywności podejmowane przez przedsiębiorstwa, służące budowaniu wizerunku organizacji jako najlepszego miejsca pracy zarówno wśród obecnych, potencjalnych jak i byłych pracowników oraz wśród głównych partnerów biznesowych i klientów. Termin ten powstał już na początku XXI w., ale w ciągu dekady zdobywa coraz większą popularność. „Dzieje się tak głównie ze względu na zmianę zależności pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, która odchodzi od modelu podporządkowania, zmierzając w kierunku relacji partnerskich. Niezależnie od wybranych narzędzi budowania wizerunku pracodawcy „z wyboru” najważniejsze jest przekazywanie wiarygodnych i zgodnych z rzeczywistością informacji. W sytuacji, gdy pracodawca dopuści się nawet najmniejszej nieścisłości, musi liczyć się z tym, że pracownicy bardzo szybko zaczną dyskredytować organizację, a efekt będzie odmienny od zakładanego. Natomiast jeśli działania tego typu będą prowadzone zgodnie z rzeczywistością, powinny przełożyć się bezpośrednio na zwiększenie skuteczności rekrutacji, zmniejszenie fluktuacji, zwiększenie produktywności pracowników, ich lojalności, zaangażowania i satysfakcji, co z kolei powinno zasadniczo wpłynąć na wyniki finansowe firmy” – mówi Maurice Delbar, Prezes Zarządu Start People.

Pojęcia uzupełniające:

1. Kryzys finansowy – sytuacja w której zachodzą gwałtowne zmiany na rynku finansowym, związane z niedostateczną płynnością, niewypłacalnością rynkowych podmiotów, a także ze spadkiem produkcji lub pogłębieniem już występującego spadku. Skutkiem tych zmian jest załamanie podstawowej funkcji rynku finansowego (niekorzystne wybory powodują nieefektywne rozdzielenie funduszy do podmiotów, które mogą w sposób optymalny wykorzystać zasoby pieniężne). Kryzys finansowy to stan niepewności i poczucie zagrożenia, które towarzyszą dramatycznym zmianom gospodarczym i politycznym. Choć kryzys wymyka się pomiarom i definicjom, intuicyjnie wiemy, że trwa.
2. Płynność – dostępność kapitału w systemie finansowym. Jednym z objawów kryzysu jest susza kredytowa, która sprawia, że banki i przedsiębiorstwa nie mają od kogo pożyczać. Lekarstwem na to są interwencje banków centralnych, które wstrzykują w system finansowy dodatkową płynność, np. udzielając bankom doraźnych pożyczek.
3. Susza kredytowa – nagły odpływ kapitału z gospodarek i rynków finansowych. Przyczyną suszy może być ucieczka inwestorów wskutek utraty zaufania do instytucji finansowych lub delewarowanie (dźwignia finansowa), czyli pozbywanie się nadmiernego zadłużenia przez banki i fundusze. Nagłe wyschnięcie strumieni kapitału paraliżuje nie tylko rynki finansowe, ale także handel i przemysł.
4. Lewarowanie – (dźwignia finansowa zwana też lewarem) – pożyczanie ogromnych sum w celu zwielokrotnienia zysku z inwestycji. Gdy bank dostrzeże opłacalny interes, w który chce zainwestować, często szuka innych chętnych, którzy dorzucą własne pieniądze, by zwiększyć ostateczny zysk. Gdy interes nie wypali, straty również ulegają zwielokrotnieniu. Przed kryzysem największe banki inwestycyjne w USA były wylewarowane na 30-krotność posiadanego kapitału.

5. Etyka odpowiedzialności – Zwolennicy etyki odpowiedzialności biorą pod uwagę zarówno cele, jak i metody oraz skutki swych działań, nie ignorując przy tym całkowicie przekonań, gdyż bez nich nie da się wybrać celów. Człowiek z powołaniem do polityki łączy więc obie te etyki. Stąd konkluzja, że polityk nie będzie nigdy czysty moralnie, ponieważ nie jest możliwe pogodzenie etyki przekonań i etyki odpowiedzialności. Kto chce uprawiać politykę jako zawód, musi być świadom tych etycznych paradoksów.

   6. Odpowiedzialność – obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje lub czyjeś czyny

© by ks. Cezary Królewicz    Jaworze    14.04.2012